Od 1 listopada 2024 roku przedsiębiorcy będą mogli złożyć wniosek do ZUS, a już w grudniu 2024 roku będą mogli korzystać z tego rozwiązania. Jakie warunki musi spełnić przedsiębiorca, aby skorzystać z wakacji składkowych?
Ze zwolnienia z opłacania składek ZUS skorzysta przedsiębiorca, który spełni następujące warunki:
- Złoży wniosek do ZUS w miesiącu poprzedzającym miesiąc, który ma zostać objęty ulgą.
- W miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 ubezpieczonych.
- W ostatnich 2 latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku nie osiągnął przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej lub w co najmniej jednym roku z 2 ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku osiągnął roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro.
- Jako ubezpieczony w roku kalendarzowym poprzedzającym rok złożenia wniosku oraz w okresie od początku roku kalendarzowego złożenia wniosku do dnia złożenia tego wniosku nie wykonywał pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
- W miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku jako ubezpieczony podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
Zwolnienie z opłacania składek ZUS w ramach wakacji składkowych będzie dotyczyło jednego miesiąca kalendarzowego, wskazanego przez przedsiębiorcę, w każdym roku kalendarzowym.
Z tego rozwiązania skorzystają przedsiębiorcy, których roczne przychody z ostatnich dwóch lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku nie przekroczą 2 mln euro. ZUS będzie mógł weryfikować wielkość przychodu uzyskanego przez przedsiębiorcę. Ustawa przewiduje bowiem uprawnienie ZUS do występowania z wnioskiem do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o udzielenie informacji o kwocie rocznego przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanego przez płatnika składek korzystającego z wakacji składkowych.
Kto nie skorzysta z wakacji składkowych?
Wspólnicy spółki jawnej, komandytowej, jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie będą mieli możliwości korzystania z wakacji składkowych.
Beneficjentami omawianej preferencji składkowej mogą być natomiast (oczywiście po spełnieniu ustawowych warunków) wspólnicy spółki cywilnej. Spółka ta nie jest traktowana jako osobny podmiot, ale jako umowa pomiędzy dwoma przedsiębiorcami. Skutkuje to tym, że wspólnik spółki cywilnej jest wpisany do CEIDG i traktowany w kontekście ubezpieczeń ZUS tak samo jak przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą. Wspólnicy spółek cywilnych również mogą skorzystać z wakacji składkowych, ale muszą pamiętać o tym, aby wniosek złożyć z indywidualnego konta płatnika na PUE lub eZUS, a nie z konta spółki.
Zwolnienie dotyczy składek na ubezpieczenie społeczne, czyli emerytalnych, rentowych, wypadkowych oraz dobrowolnych składek chorobowych. Składki te zostaną pokryte z budżetu państwa, co oznacza, że przedsiębiorca nie musi martwić się o ich opłacanie. Składki, które zostaną pokryte przez budżet państwa w ramach wakacji składkowych, nadal liczą się do przyszłej emerytury lub renty przedsiębiorcy. Oznacza to, że przedsiębiorca na tym nie traci.
Należy pamiętać, że wakacje składkowe nie zwalniają przedsiębiorcy z obowiązku opłacania składki zdrowotnej. Jest to jedyna składka, którą trzeba nadal uiszczać w pełnej wysokości.
Korzystanie z wakacji składkowych wlicza się w limit pomocy de minimis, dlatego przedsiębiorca we wniosku musi podać informacje na temat innych form pomocy publicznej, z których korzystał.
Kiedy złożyć wniosek do ZUS?
Aby skorzystać z rozwiązania, przedsiębiorca będzie musiał złożyć wniosek do ZUS-u w miesiącu poprzedzającym wybrany przez siebie miesiąc. Przykładowo, jeżeli będzie chciał, by to luty 2025 był miesiącem wolnym od składek na ubezpieczenia społeczne, wniosek powinien złożyć do ZUS-u w styczniu 2025.
Zgodnie z ustawą przedsiębiorca będzie składał wniosek o zwolnienie z opłacania składek wyłącznie za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w formie dokumentu elektronicznego Wniosek złożony poza wskazanym okresem czasowym lub gdy dojdzie do zgonu wnioskodawcy przed jego rozpatrzeniem, nie zostanie rozpatrzony. Informacja o tym fakcie będzie dostępna w systemie teleinformatycznym.
Ustawa zakłada niewydawanie decyzji o przyznaniu zwolnienia z opłacania składek, w sytuacji, w której rozstrzygnięcie w całości uwzględnia wniosek płatnika składek. Przedsiębiorca zostanie wówczas poinformowany o przyznaniu zwolnienia, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego udostępnionego przez ZUS.
Pozytywne rozstrzygnięcie wniosku przedsiębiorcy dotyczącego wakacji składkowych nie będzie wymagało wydania przez ZUS decyzji.
ZUS będzie wydawał decyzję tylko w przypadku:
- rozstrzygnięcia, które nie uwzględnia w całości wniosku o przyznaniu zwolnienia z opłacania składek, lub uwzględnia ten wniosek w części,
- stwierdzenia w związku z przeprowadzonym postępowaniem wyjaśniającym lub kontrolą, że płatnik składek nie spełnia warunków, do jego przyznania.
ZUS będzie mógł przeprowadzić kontrolę u przedsiębiorcy dotyczącą prawidłowości i rzetelności danych, informacji i oświadczeń przekazanych przez korzystającego z wakacji składkowych we wniosku o zwolnienie. Jeśli stwierdzi, że przedsiębiorca nie spełnia ww. warunków uprawniających do nowej ulgi, wyda decyzję odmowną.
Wakacje od ZUS-u to nie tylko korzyści. Pułapki w przepisach!
Przedsiębiorca, który opłaca „Mały ZUS Plus” lub korzysta z preferencji, powinien zastanowić się nad zasadnością skorzystania z ulgi związanej z przepisami o wakacjach składkowych .
- Płatnik, który opłaca składki na preferencyjnych zasadach albo „Mały ZUS Plus” i jest osobą samotną, nie będzie mógł jednocześnie skorzystać z wakacji składkowych i świadczeń w ramach nowego rządowego programu +Aktywny rodzic+, czyli tzw. babciowego.
- Osoby, które korzystają z preferencyjnego ZUS, mogą zyskać na wakacjach składkowych niewiele, np. 100 zł. Przykładowo, preferencyjnego ZUS nie zapłacą 400 zł, ale więcej zapłacą podatku dochodowego i składki zdrowotnej oraz za obsługę księgową.
W kwestii dotyczącej składki zdrowotnej w kontekście ulgi przedsiębiorcy opłacający składkę zdrowotną na ryczałcie odprowadzają ją miesięcznie w wysokości 9 proc. wartości podstawy. Podstawą składki jest roczny przychód pomniejszony o zapłacone składki społeczne.
Istnieją trzy progi podstawy wymiaru składki:
- do 60 000 zł przychodu – 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia,
- od 60 000 zł do 300 000 zł – 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia,
- powyżej 300 000 zł – 180 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Osoby na tej formie opodatkowania obniżają te progi poprzez zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne. Zatem ci, którzy znajdują się na granicy, muszą uważać, żeby ulga nie spowodowała, że zapłacą więcej z tytułu składki zdrowotnej.
Wakacje składkowe również z pułapką dla przyszłych matek.
Przyjęte wakacje od ZUS mogą stanowić pułapkę dla kobiet w ciąży prowadzących własny biznes. Zwykle kobiety prowadzące działalność i planujące lub będące w ciąży deklarują wyższą niż minimalną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe. Skorzystanie z wakacji od ZUS pokryje tylko najniższą składkę chorobową, tym samym zasiłek macierzyński, który wyliczany jest ze średniej z 12 miesięcy może być niższy niż w przypadku opłacenia składek w stałej wysokości i niekorzystanie z tej ulgi.
Ważna forma opodatkowania.
Forma opodatkowania będzie miała wpływ na wysokość korzyści odniesionych z wakacji od ZUS. Bowiem osoba korzystająca z wakacji zapłaci wyższy podatek, a w przypadku skali podatkowej, również wyższą składkę zdrowotną.
Przedsiębiorca, który osiągnie przychód miesięczny 5000 zł netto, który płaci pełne składki ZUS i opłaca podatek na skali zapłaci:
- o 178 zł więcej podatku
- o 68,22 zł wyższą składkę zdrowotną.
Nie zyska zatem 1600 zł na wakacjach od ZUS a 1354,10 zł.
Z kolei przedsiębiorca rozliczający się liniowo o 282 zł podatku więcej, jego oszczędności na wakacjach od ZUS wyniosą 1318,32 zł.
WAŻNE! Tak naprawdę z wakacji przedsiębiorca, który zdecyduje się na złożenie wniosku w tym roku i złoży wniosek na wakacje za grudzień de facto skorzysta z ulgi w 2025 roku, bowiem składkę za grudzień 2024 roku należy opłacić do 20 stycznia 2025 roku.
PODSUMOWANIE
Problem z wakacjami składkowymi może mieć wielu przedsiębiorców. Lista problemów jest długa. Największy kłopot będą mieli przedsiębiorcy, którzy w ciągu ostatnich trzech lat korzystali z pomocy (np. zwolnień podatkowych) zaliczanej do pomocy de minimis. Uważać muszą też przedsiębiorcy: u których była rotacja pracowników, których przychody są na krawędzi limitu (2 mln euro), świadczą usługi dla byłego pracodawcy, otrzymują dotacje lub korzystają z preferencyjnego ZUS i programu Aktywny rodzic w pracy.